Bewustzijn als veldverschijnsel

Is de keuze voor ons perspectief een bewuste keuze? Als ik ervoor kies om dit artikel te lezen is dit een bewuste keuze. Als mijn aandacht getrokken wordt door iemand die mijn naam roept, ervaar ik mijn aandacht niet als een bewuste keuze. Mijn aandacht wordt in dit geval getrokken door de stem van de ander. Bewustzijn is in dit geval een onbewuste en reflexmatige reactie en geen wilsbesluit. Bewustzijn en vrije wil blijken onafhankelijke grootheden te zijn. Bewustzijn is een gebeuren in wisselwerking met onze directe omgeving. In Gestalt-terminologie wordt het een veldverschijnsel genoemd. Ons bewustzijn in contact met de ander herbergt echter een nog dieper gelegen paradox.