Inleiding

In het eerste artikel in deze reeks, Ontwarend Bewustzijn, werd de aard van ons bewustzijn en gewaarzijn aan een onderzoek onderworpen. Het niet objectiveerbare van bewustzijn bracht ons naar de transcendentie van dit begrip. In dit artikel zal ik nader ingaan op de aard van onszelf als subject.

In de uitspraak ‘Ik ben mij bewust’ of ‘Ik ben mij gewaar’ wordt uitgegaan van het ‘Ik’ als een structuur die als identificatiepunt gezien wordt. Bij het bewust zijn van iets ligt dit identificatiepunt in het bewuste, terwijl bij gewaarzijn zich dit in ons onbewuste bevindt. De ontdekking dat we onze beslissingen al genomen hebben voordat we ons hiervan bewust zijn (Dijksterhuis, 2007), noopt ons om ons ‘Ik’ in niet bewuste sferen te zoeken. Wij zullen in dit artikel niet zoeken waar ons ik gesitueerd is, maar onderzoeken wat we eigenlijk bedoelen als we het woord ‘Ik’ gebruiken.