Epiloog

Deze artikelenreeks is een heel verhaal geworden met filosofische en psychologische bespiegelingen. Ik kondigde in het begin van deel 1aan dat wat ik zou gaan beschrijven van een ontstellend grote eenvoud is. Het tegendeel lijkt waar als we het afmeten naar de lengte en moeilijkheidsgraad van deze artikelen. Kon ik het niet eenvoudiger zeggen? Komt het eigenlijk niet neer op de voor iedereen begrijpelijke zin dat de Gestalttherapeut op zijn gevoel af gaat en zijn intuïtie gebruikt? Het zou mij maandenlang hard werken bespaard hebben. Mijn overtuiging van de waarde van de woorden in deze artikelen ligt in de diepten die ze openen. Gestalt en de existentiële mensvisie zijn zo revolutionair dat ze maar door weinigen in hun werkelijke diepte verstaan worden. Ze zetten denkgewoonten en een vertrouwde manier van kijken zeer radicaal op zijn kop. Een zinsnede dat we onze intuïtie gebruiken gaat hieraan voorbij. Een dergelijke dingmatige formulering is taal van het objectivistisch denken dat verbonden is met een wereld waar Gestalt zich juist tegen afzet. Het is jargon dat past bij zweverige alternatieve therapieën en niet bij een vernieuwende psychologische en therapeutische stroming die gebaseerd is op een filosofie die ons hele westerse denken doet wankelen. Deze artikelen hebben niet de bedoeling om de waarheid te verkondigen. Ik hoop alleen te hebben laten ervaren hoe wankel ons vertrouwde waarheidsbeeld in wezen is.

Tot slot

Over de titel 'Ongezegd Gehoord' van deze reeks heb ik nog niets gezegd. Ongezegd is taalkundig weliswaar niet fout, maar toch wat merkwaardig gezegd. Het woord zegt dat er iets is, wat niet gezegd is. In samenhang met gehoord wordt het nog wat raadselachtiger, we hebben gehoord wat niet gezegd is. Het zou logischer zijn dat dit ongehoord is. Het woord ongehoord is meer vertrouwd dan het woord ongezegd. In de titel lijkt associatief het woord ongehoord verborgen te zitten, zonder dat we dit woord gehoord hebben. Wat in deze artikelenreeks 'niet' gezegd is, is ongehoord.