Meta-bewustzijn
In het me onttrekken aan het gesprek biedt mijn bewustzijn me de mogelijkheid om naar een meta-niveau te abstraheren en me bewust te worden van mezelf en ons gesprek. Mijn bewustzijn onttrekt zich aan de deelname en wordt observator van het gebeuren.
Dit meta-bewustzijn is geen bewustzijn van het bewustzijn zelf. Je kijkt naar jezelf als kijkend naar jezelf in de spiegel. Het is de spiegel van onszelf in het gesprek die gespiegeld wordt in een andere spiegel. Het geeft een perspectief van eindeloze verten. De werkelijkheid waar we ons in bevinden, blijkt er maar een te zijn uit een duizelingwekkend aantal werkelijkheden. Zijn we degene in het gesprek of degene die zichzelf ziet als zijnde in gesprek of misschien degene die zich bewust wordt van degene die zichzelf in gesprek ziet? De objectieve werkelijkheid van ons gesprek is een zeer relatieve werkelijkheid geworden.
Het onderkennen van deze relativiteit kan ons verleiden om de grenzen van het terrein van ons bewustzijn te verkennen.